विराटनगर/श्रीरामचन्द्र र जानकी सीताको विवाहको सम्झनामा मनाइने विवाह पञ्चमी पर्व आज मिथिलाको प्राचीन राजधानी जनकपुरधाममा विशेष धुमधामका साथ मनाइँदैछ। त्रेतायुगमा मार्गशीर्ष शुक्ल पञ्चमीका दिन सम्पन्न भएको राम–सीताको विवाहको सम्झनामा यस पर्वलाई हर्षोल्लासपूर्वक मनाइन्छ।

जनकपुरधाममा आज परम्परागत रूपमा मटकोर, तिलकोत्सव, स्वयंवर र विवाह संस्कार सम्पन्न हुँदैछ। रामायणका अनुसार, मिथिलाका राजा जनकले शिवधनुष तोड्न राखिएको स्वयंवरमा रामले धनुष भाँचेपछि सीतासँग विवाह गरेका थिए। सोही ऐतिहासिक घटना सम्झेर जनकपुरका राम र जानकी मन्दिरबाट भगवान् राम र सीताको प्रतिमा विशेष सुसज्जित डोला सिंहासनमा राखेर रङ्गभूमि मैदान पुर्याइएको छ।

रङ्गभूमिमा वर र वधुपक्षबीच परम्परागत रीति–रिवाजमा हाँसो–ठट्टा तथा सांस्कृतिक कार्यक्रमको आयोजना गरिएको छ। लाखौँ श्रद्धालु र सीमावर्ती भारतीय क्षेत्रबाट आएका भक्तजनको सहभागिताले जनकपुरमा उत्साहजनक माहोल सिर्जना भएको छ।

यस महोत्सवका क्रममा भजनकीर्तन, रामलीला, झाँकी र धार्मिक प्रवचनहरूको पनि आयोजना गरिएको छ। भक्तजनहरूले बिहानै सरोवर र नदीमा स्नान गरी पूजाअर्चना गरेका छन्। विवाह पञ्चमी पर्वमा सहभागी भएर मनोकामना पूरा हुने र मोक्ष प्राप्त हुने जनविश्वास रहेको छ।

देशभरका राम–सीता मन्दिरमा पनि विशेष पूजा र आराधना गर्दै यो पर्व मनाइँदैछ। यस पर्वमा विवाह गर्न साइत नचाहिने सामाजिक मान्यता रहेकोले आजकै दिन धेरैले विवाह गर्ने चलन पनि रहेको छ।

जनकपुरधाममा यस्तो महोत्सव दुई दशकदेखि विशेष कार्यक्रमसहित रङ्गभूमिमा मनाउने गरिएको हो। पाँच दिनसम्म चल्ने यस महोत्सवले मिथिलाको सांस्कृतिक र धार्मिक महत्वलाई विश्वभर चिनाउँदै आएको छ।