विराटनगर/ मैथिल समुदायका महिलाहरूले आज सामा चखेवा पर्वको समापन नाचगान र रमाइलोका साथ गर्दैछन्। यो पर्व छठपर्वको एक दिनअघि पञ्चमीबाट सुरु भई १० दिनसम्म मनाइन्छ। दाजुभाइ र दिदीबहिनीबीचको स्नेहपूर्ण सम्बन्धको प्रतीक मानिने यो पर्व विराटनगर महानगरपालिका वडा नम्बर १२ बक्रिमा मात्र होइन, विभिन्न ठाउँमा हर्षोल्लासका साथ मनाइँदै आएको छ।

सामा चखेवा पर्व विशेष गरी मैथिल समुदायमा दाजुभाइ र दिदीबहिनीको प्रेम र आशीर्वादको प्रतीकका रूपमा मनाइन्छ। महिलाहरू यस पर्वमा माटोका मूर्ति बनाउने, त्यसलाई रङ्गले सजाउने र विशेष गीत गाउने परम्परा निभाउँछन्। पूर्णिमाको रातमा, यी मूर्तिहरूलाई पोखरी, खोला, वा जोतिएको जमिनमा विसर्जन गर्ने चलन छ।

स्थानीय सीता देवी कामतका अनुसार, मूर्तिहरूलाई सेलाउनका लागि लगिँदा बेहुलीलाई बिदा गरेझैं परम्परागत गीत गाउने गरिन्छ। यो प्रक्रियाले पारिवारिक सुखशान्ति र दाजुभाइ-दिदीबहिनीको सम्बन्ध अझ बलियो बनाउने विश्वास गरिन्छ।

विराटनगर–१२ की १७ वर्षीया अञ्जुला ऋषिदेव भन्छिन्, “सामा चखेवा बनाउने र खेतमा गएर गीत गाएर खेल्ने रमाइलो अनुभव छ।” गाउँभरिका युवतीहरू साँझको समयमा एकत्रित भएर नाचगान गर्छन्। यो परम्परा न केवल मनोरञ्जन हो, बरु सम्बन्धमा माया र विश्वास थप्ने माध्यम पनि हो।

सामा चखेवा पर्वको उत्पत्ति पौराणिक कथासँग जोडिएको छ। भगवान कृष्णकी छोरी सामालाई झूटो आरोपमा श्राप दिइएपछि उनी चरा बनेकी थिइन्। उनका भाइ साम्बले उनलाई मानव स्वरूपमा फर्काउन साहसिक कदम उठाएका थिए। यस कथाले दाजुभाइ-दिदीबहिनीको सम्बन्धको महत्त्वलाई अझ प्रस्ट बनाउँछ।

पर्वको अन्तिम दिन पूर्णिमाको रातमा भव्य रूपमा नाचगान गर्दै मूर्तिहरूलाई खोला या पोखरीमा विसर्जन गर्ने गरिन्छ। महिलाहरू यस अवसरलाई दाजुभाइको दीर्घायु र स्वस्थ जीवनको कामना गर्ने अवसरका रूपमा लिन्छन्।

सामा चखेवा पर्वले मैथिल समुदायको सांस्कृतिक विविधता र परम्परालाई जगेर्ना गर्दै आएको छ। यो पर्वले केवल मनोरञ्जनको माध्यम नभई सम्बन्ध र परम्पराको जरा अझै गहिरो बनाउने काम गरेको छ।